Wojewódzkie obchody 70. rocznicy Bitwy Radłowskiej i wybuchu II wojny

Opublikowano: środa, 19 sierpnia 2009 - 14:05

W sobotę oraz niedzielę 5 i 6 września, w Biskupicach Radłowskich i Radłowie w powiecie tarnowskim odbędą się uroczyste obchody 70. rocznicy Bitwy Radłowskiej, na które zapraszają: Marszałek Województwa Małopolskiego, Starosta Tarnowski i Wójt Gminy Radłów. W pierwszym dniu organizatorzy przewidzieli wieczornicę patriotyczną. W niedzielę główne obchody, m.in. piknik historyczny i rekonstrukcja jednego z elementów Bitwy Radłowskiej.

Obrona szkoły powszechnej w Radłowie była jednym z najbardziej dramatycznych epizodów Bitwy Radłowskiej. We wspomnieniach kpt. Stanisława Barysa zamieszczony został następujący opis tego wydarzenia: (…) Niemcy postanowili zlikwidować ostatni bastion polskiego oporu w Radłowie. Za pośrednictwem megafonów, wezwali obrońców szkoły radłowskiej do poddania się. Obrońcy nie przyjęli wezwania. Wówczas Niemcy ponowlil wezwanie grożąc spaleniem szkoły. Nawet i to ostrzeżenie zostało odrzucone przez polskich żołnierzy. Wówczas próbowano dojść do budynku szkolnego, od strony zachodniej, starając się zmiażdżyć opór Polaków. Próba nie udała się gdyż zaraz po oddaniu tylko kilku strzałów, Niemcy zostali wybici. Wówczas pod zasłoną pancerza czołgu, krocząc żołnierz niemiecki, zaczął palić szkołę miotaczem płomieni.  Cały budynek ogarnęły dymy. Wewnątrz płonęły już ławy szkolne. Niemcy nie dali jeszcze za wygrane. Otworzyli dodatkowo jeszcze ogień z broni maszynowej i działek. Teraz już czuli się pewni, że pokonali Polaków. Z budynku szkolnego, dotkniętego pożarem, który ogarnął już całe wnętrze, dolatywał śpiew polskich żołnierzy: „Nie rzucim ziemi skąd nasz ród...” Słowa świadczące o wierności przysiędze złożonej Polsce, której dotrzymali, aż do ostatniego tchnienia.

Na fotografii rekonstruktorzy Stowarzyszenia Wrzesień’39 podczas rekonstrukcji bitwy pod Tomaszowem Lubelskim w 2008 roku
(Autor zdjęć: Bogusław Baran – www.wrzesien39.pl).

Bitwa Radłowska była największą batalią wojny polsko-niemieckiej we wrześniu 1939 roku w Małopolsce. Kiedy kapitulowała bohaterska załoga Westerplatte, a wróg zbliżał się do Warszawy, wzdłuż linii rzek Dunajca i Nidy w Radłowie, Biskupicach Radłowskich i Woli Radłowskiej, w dniach 7 i 8 września rozegrały  się walki,  które trwały 48 godzin. Poległo w nich prawdopodobnie 243żołnierzy polskich, a około 700 zostało rannych. Na radłowskim cmentarzu spoczywa ok. 186 żołnierzy Grupy Operacyjnej „Boruta”, około 18 pochowano we wsi Zabawa, a około 17 w Zdrochcu. Na radłowskim cmentarzu spoczywają, także szczątki nieznanych, spalonych obrońców radłowskiej szkoły.

Wydarzeniem towarzyszącym obchodom będzie piknik historyczny w ogrodzie parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Radłowie. Złoży się na niego prezentacja dioramy – rekonstrukcji polskiego obozu wojskowego z 1939 roku, wystawa historycznego sprzętu wojskowego, prezentacja wystawy planszowej pt. „Śladami września. Garnizon Tarnów”, wystawa współczesnego sprzętu wojskowego, przygotowana przez 6. Brygadę Desantowo Szturmową oraz Zakłady Mechaniczne „Tarnów”, prezentacja przygotowana przez klasy mundurowe ze szkół Powiatu Tarnowskiego, a także degustacja żołnierskiej grochówki. Piknik będzie odbywał się 5 i 6 września w godzinach od 9:00 do 16:00.

Patronat honorowy nad Wojewódzkimi obchodami 70. rocznicy Bitwy Radłowskiej i wybuchu II wojny światowej objął Minister Obrony Narodowej.

Wojewódzkie obchody 70. rocznicy Bitwy Radłowskiej i wybuchu II wojny światowej, współorganizowane przez Powiat Tarnowski, zostały uwzględnione w wojewódzkim kalendarium obchodów rocznicowych w ramach programu „Warto Pamiętać”, realizowanego przez Małopolski Instytut Kultury. Szczegóły o programie na stronie internetowej www.wartopamietac.info Starostwo Powiatowe w Tarnowie zostało koordynatorem wojewódzkich obchodów 70. Rocznicy wybuchu II wojny światowej.